عقده الکترا از نظر فروید
عقده الکترا چیست
یکی از مهم ترین قسمت های دیدگاه فروید، عقده الکترا است، زیرا فروید با بررسی این موضوع باعث شده که والدین نسبت به شرایطی که کودک در حال عبور از آن است آگاه شوند و با دانش و بصیرت بیشتری با رفتارهای کودک خود برخورد کنند. طبق گفته فروید، هنگامی که دختران در سن ۳ سالگی و در مرحله تناسلی متوجه میشوند آلت تناسلی مردانه ندارند، از مادر خود عصبی میشوند و او را مقصر میدانند که آنها را به قدر کافی توانمند به دنیا نیاورده است. عشق اول تمام کودکان مادرانشان هستند ، اما در دختران به تدریج این تمایل به سمت پدر تغییر جهت می دهد و دلیل این تغییر جهت متوجه شدن کودک به اندام تناسلی، کنجکاوی او و تفاوت آن با اندام تناسلی مردانه است.
این تفاوت باعث میشود کودک دختر خود را کم ببیند و خودش را نسبت به پسران، ناقص تصور کند. فروید، تصور ناقص بودن کودک دختر را رشک آلت مردانه نامیده است. اندام تناسلی مردانه، به نوعی نماد قدرت است و دختران به دلیل نداشتن این قدرت، احساس حقارت را تجربه میکنند. این احساس باعث میشود او محبت و توجه خود را به سمت پدر معطوف کند، زیرا او دارای اندام تناسلی است که نماد قدرت است و از دیدگاه کودک دختر مطلوب و خواستنی است. در این بین دختران، مادر را مسبب این میدانند که بدون اندام تناسلی مردانه به دنیا آمده اند. این امر باعث میشود که او با مادر همانند سازی کند و ویژگی والد هم جنس خود را درونی کند، برای به دست آوردن پدر با او رقابت کند.
حل شدن عقده الکترا
به اعتقاد فروید، عقده الکترا جزئی از جریانات طبیعی رشد فرد است و با موفقیت از بین میروند، با این حال حل عقده الکترا نسبت به عقده ادیپ در پسران متفاوت است، زیرا دخترانبه دلیل نبود آلت تناسلی مردانه، اضطراب اختگی پسران را تجربه نمیکنند و دلیل محکمی برای دست کشیدن از این شرایط ندارند. فرویددر رویکرد روانکاوی خود عنوان کرد است که عقده الکترا در دختران، هیچگاه به طور کامل پایان پیدا نمیکند، مگر زمانی که آنها ازدواج کرده و صاحب پسر شوند. تولد فرزند پسر به صورت نمادین، بدان معناست که دختر آلت مردانه را کسبکرده و به قدرت دست یافته است. تنها دلیلی که باعث میشود دختر از احساسات و تمایلاتی که نسبت به پدرش دارد دست بکشد، ترس از نابودی رابطه او و پدرش است.
علائم عقده الکترا
- کودک دختر آرزو دارد زمانی که بزرگ شد با پدر خود ازدواج کند.
- کودک اصرار دارد حتما در میان والدین بخوابد.
- کودک علاقه شدیدی به پدر نشان میدهد و مانع از ابراز علاقه پدر به مادر میشود.
پیشگیری از ادامه عقده در بزرگسالی
اگر کودکی نمیخواهد توجهی از جانب پدر،به سمت مادرش ببیند، احتمالاً او در حال گذراز دوران عقده الکترای خود است. مهم ترین اقدام استفاده از مشاوره های روانشناسی در رابطه با تربیت جنسی کودک است.
بهتر است بدانید که ایستادگی در برابر حسادت دختران، یکی از علل چشم پوشی و ادامه دار شدن عقده الکترا در بزرگسالی است. اگر رفتار یا حرفهای کودکتان نگرانتان کرده میتوانید به متخصصین سلامت روان مراجعه کنید.